Оригінальний текст
2 переклади
Текст пісні Οδυσσέας Ανδρούτσος
Ωρέ Δυσσέα μ’ που ξεχείμασες
Δυσσέα Αντρούτσο*1 μου
ωρέ το φετινό χειμώνα
που ήταν τα χιόνια
που ήταν τα χιόνια Δυσσέα μ’ τα πολλά.
Ωρέ που ήταν τα χιόνια τα πολλά
Δυσσέα Αντρούτσο μου
ωρέ τα βαρυά χαλάζια
στην Πρέβεζα
στην Πρέβεζα παιδιά μου ξεχείμασα.
Ωρέ στην Πρέβεζα ξεχείμασα
Δυσσέα Αντρούτσο μου
ωρέ στα Εγγλέζικα καράβια
είχα λεβέντες παιδιά μου
διαλεχτούς.
Ωρέ είχα λεβέντες διαλεχτούς
Δυσσέα Αντρούτσο μου
ωρέ λεβέντες παλληκάρια
είχα το Μαρκο
είχα το Μάρκο παιδιά μου Μπότσαρη*2.
1* Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος ή, όπως ο ίδιος υπέγραφε, Οδυσσεύς Ανδρίτσου (Ιθάκη 1788—Αθήνα, 5 Ιουνίου 1825), γιος του Ανδρέα Βερούση που ήταν γνωστός και ως καπετάν Ανδρούτσος, ήταν επιφανής αγωνιστής οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Πολέμησε μέχρι το 1820 για λογαριασμό του Αλή Πασά και στη συνέχεια αγωνίστηκε για την ελευθερία της Ελλάδας. Βιογραφία του, σύντομη, συνταρακτική και σύγχρονη με τα γεγονότα, συνέγραψε ο Λευκάδιος Ιωάννης Ζαμπέλιος, που γνώριζε τον αγωνιστή από μικρή ηλικία. Ο Ανδρούτσος εν τέλει κατηγορήθηκε αδίκως για συνδιαλλαγή με τους Τούρκους, καταδιώχθηκε και συνεθλίβη κατά τις εμφύλιες διαμάχες που ακολούθησαν. Ο Ιωάννης Κωλέττης, ισχυρός πολιτικός άνδρας της Επανάστασης, ήταν προσωπικός εχθρός του, όπως και άλλων οπλαρχηγών, τους οποίους προσπαθούσε να ταπεινώσει. Επιπρόσθετα ο Ανδρούτσος είχε προκαλέσει την οργή των τοπικών κοτζαμπάσηδων, οι οποίοι τον μισούσαν γιατί ήταν λαοπρόβλητος ηγέτης και είχε επιχειρήσει επανειλημμένα να περιορίσει τη δύναμή τους. Η δημοκρατικότητα του Οδυσσέα, η οποία είχε γίνει γνωστή και πέρα από τον ελληνικό χώρο και έβλαπτε τη δική τους ολιγαρχία, τους είχε εξοργίσει. Τελικά το μίσος των Φαναριωτών και των κοτζαμπάσηδων οδήγησε στη δολοφονία ενός από τους μεγαλύτερους αγωνιστές της Επανάστασης. Στις 5 Ιουνίου 1825, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, φυλακισμένος από ψευδείς κατηγορίες στην Ακρόπολη, βασανίστηκε και σκοτώθηκε από τους Μήτρο Τριανταφυλλίνα, Ιωάννη Μαμούρη και Παπακώστα με την έγκριση του πρώην πρωτοπαλίκαρού του, Ιωάννη Γκούρα. Οι πολιτικοί του αντίπαλοι δεν τον προσήγαγαν καν σε δίκη, επειδή φοβήθηκαν ότι ο Ανδρούτσος θα καταδείκνυε την αδικία τους σε βάρος του και θα προκαλούσε γενική κατακραυγή εναντίον τους. Η μνήμη του ως ήρωα της εθνεγερσίας αποκαταστάθηκε από το ελληνικό κράτος μόλις το 1872
*2 Ο Μάρκος Μπότσαρης 1788-1823 ήταν οπλαρχηγός των Σουλιωτών και ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης και στρατηγός του ελληνικού στρατού. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανακούφιση της πρώτης πολιορκίας του Μεσολογγίου το 1822-1823 και του απονεμήθηκε ο τίτλος του Στρατηγού της Δυτικής Ελλάδας από την επαναστατική ελληνική κυβέρνηση. Ο Μπότσαρης, τη νύχτα της 8-9 Αυγούστου, μαζί με τον Κίτσο Τζαβέλα και άλλους 450 Σουλιώτες, επιτέθηκε κατά της εμπροσθοφυλακής των εχθρών, που είχε στρατοπεδεύσει στο Κεφαλόβρυσο του Καρπενησίου, στη μάχη που έμεινε γνωστή ως Μάχη του Κεφαλόβρυσου. Παρά τον αρχικώς ελαφρύ τραυματισμό του, συνέχισε να πολεμάει και κατάφερε να νικήσει τους Τουρκαλβανούς. Όμως μια εχθρική σφαίρα έπληξε το μάτι του. Ιστορικοί αναφέρουν πως τότε ο Μπότσαρης είπε πριν ξεψυχήσει: «Αδέλφια, με βάρεσαν». Εκείνη τη στιγμή, οι Σουλιώτες, αν και νικούσαν, διέκοψαν τον αγώνα για να παραλάβουν τον νεκρό αρχηγό τους και τα λάφυρα. Οι Σουλιώτες σκότωσαν εκατοντάδες εχθρούς χωρίς όμως να καταφέρουν να σταματήσουν την οθωμανική προέλαση. Μεταφέροντας το σώμα του Μπότσαρη προς το Μεσολόγγι για να τον ενταφιάσουν, σταμάτησαν για λίγο στο νάρθηκα της Μονής Προυσσού, όπου ευρισκόταν ο Γεώργιος Καραϊσκάκης κατάκοιτος από ασθένεια. Αυτός τον ασπάστηκε λέγοντας "Άμποτε ήρωα Μάρκο, κι' εγώ από τέτοιο θάνατο να πάω".
*1 Odysseas Androutsos or, as he signed himself, Odysseus Andritsou (Ithaca 1788— Athens, June 5, 1825), son of Andreas Veroussi who was also known as Captain Androutsos, was a prominent militant commander of the Greek Revolution of 1821 He fought until 1820 on behalf of Ali Pasha and then fought for the freedom of Greece. Androutsos was ultimately wrongly accused of conniving with the Turks, persecuted and crushed during the civil strife that followed. Ioannis Kolettis , a powerful politician of the Revolution , was his personal enemy, as well as other chieftains, whom he tried to humiliate. In addition, Androutsos had provoked the anger of the local kotzabasi , who hated him because he was a popular leader and had repeatedly attempted to limit their power. The democracy of Odysseus, which had become known beyond the Greek area and harmed their own oligarchy, had angered them. Finally, the hatred of the Phanariotes and the Kojabasides led to the murder of one of the greatest fighters of the Revolution. On June 5, 1825, Odysseas Androutsos, imprisoned on false charges in the Acropolis, was tortured and killed by Mitro Triantafyllina, Ioannis Mamouris and Papakostas with the approval of his former protopalika, Ioannis Gouras . His political opponents did not even bring him to trial, fearing that Androutsos would demonstrate their injustice against him and cause a general outcry against them. His memory as a hero of the national uprising was restored by the Greek state as recently as 1872.
*2 Markos Botsaris 1788-1823 was a chieftain of the Souliotes and hero of the Greek War of Independence, and general of the Greek army. He played a key role in relieving the First Siege of Missolonghi in 1822–1823 and was awarded the title of General of Western Greece by the revolutionary Greek government. Botsaris, on the night of August 8 – 9, together with Kitso Tzavela and 450 other Souliotes, attacked the vanguard of the enemies, who had camped at Kefalovrisos of Karpenisi, in the battle that became known as the Battle of Kefalovryssus . Despite his initially slight injury, he continued to fight and managed to defeat the Turkalvans . But an enemy bullet hit his eye. Historians report that then Botsaris said before he passed out: " Brothers, they burdened me ". At that moment, the Suliotes, although victorious, stopped the fight to collect their dead leader and the spoils. The Souliotes killed hundreds of enemies without managing to stop the Ottoman advance. Carrying the body of Botsaris to Messolonghi to bury him, they stopped for a while at the narthex of the Proussos Monastery, where theGeorgios Karaiskakis bedridden by illness. He embraced him saying " Then hero Marko, I too must go from such a death".